Boza

Soğuk kış gecelerinde ıssız sokalarda iki ses duyardık.  Uzun uzun çalan   bekçi düdüğü, diğeri  "Bozaaa !  Bozaaa ...ekşiside var tatlısıda"... Kış gecelerinde bize   bu lezzeti ellerinde  bakır güğümlerle   satan  genelde rumelili olan bozacılarımız.. Bozanın  yapımının köklerı 8-9 bin yıl öncesine  dayanıyor . MÖ 400 yıllarında Yunanlı tarihçi Ksenophon  anadoluda  boza yapıldıgını  topraktan yapılan kaplara konuldugunu anlatır. Boza nın yaygınlaşması Türkler'in   orta asyadan göçüyle başlıyor. Farça "BUZE" yanı darı sözcüğünden türemiş  olan BOZA Osmanlı dönemeinde en parlak dönemini yaşamış ve o dönemde şehirlerdeki   önemli zanaatlardan biri olmuş. Evliya çelebi seyehatnamesinde    17 yüzyılda osmanlıda sarayın ve halkın en sevdiği içecek oldugunu  yazar... Boza satıcılarına bir takım kısıtlamalar getirilen Boza   yine bu dönem bir süre yasaklanıyor bile... Çocukluğumuzda   sesini duydugumuz genellikle arnavutların yada rumeli türklerinin sattığı  boza satıcıları artık yoklar. Şimdilerde Boza market raflarında  sessizce  plastik şişelerde   bekliyor alıcılarını.. 70 li yılların  Bursasında  Koza Hanın önünde  Beyaz gür bıyıkları  davudi sesi ile bir Rumelili ayran ve şerbet satıcısı vardı beyaz önlüğü , prinçten yapılmış  sırtına astığı  güneş gibi parlayan  güğümü   ve  gür sesi ile "ayrrrraaaan"  diyen sesini hala  anımsarım.. Sanırım Bursa'da yaşayıpta Nalbantoğlu girişinde "UĞRAK" mahallebıcisinden yada  Maviköşedeki "SİRKECİ ŞABAN" dan sahlep, yada boza içmeyenemiz yoktur... Televizyonun olmadığı, komşu misafirliklelerinin tarihe karışmadığı, dönemlerde uzun kış gecelerinin ağız tatlandıran içecekleriydi boza ve sahlep.. Bozacının sesi duyulduğunda ellerinde  çinko kaplarla  ahşap evlerin kapıları açılır  , tercihe göre ekşi yada tatlı boza bozacının  bakır güğümünden o kaplara boza ile birlikte tarçını ve  üstüne konan leblebisi ile sevgide dökülürdü... Şimdiki nesillerin  yediği yapay tatlandırılmıs yiyeceklerin yada atıştırmalıkların yanında nasılda sağlıklıydı bu geleneksel   tatlar... Bu anıları yaşayan bu tatları tatmış olan  şanslı bir nesiliz...   Nasıl güzel anılar bırakmıştır  soğuk ve sessiz kış gecelerinde  sokak lambalarının titrek ışıklarında  derinliklerinden   gelen   bu sesler ve bu tatlar..