Laikliğin İzdüşümü

Eğer gelecekde uygar ve demokrat bir Türkiye sonsuza dek var olabilecekse bu ancak laikliğin izdüşümü ile olacakdır diye düşünen bir kadın yurtdaşım ben... Bilindiği gibi Mudanya Ateşkes'inden sonra, Batılı Devletler; antlaşmanın Lozan'da yapılmasını kararlaştırırlar. Böylece Lozan'a hem Ankara'yı, hem de İstanbul'u çağırırlar.Amaçları bir kez daha Anadolu'yu birbirine düşürmekdir. Ankara Hükümeti konuyu TBMM'ye getirir ve Lozan'da Türkiye'yi yalnızca Ankara'nın temsil etmesi gerekdiği konusunda karar alınır. Bu karar İstanbul'a duyurulur.Meclis yapdığı çalışmalar sonucunda iki maddelik bir karar alır, 1 Kasım 1922 günü saltanat kaldırılır. 29 Ekim 1923'de Cumhuriyet'in duyurulmasının ardından 3 Mart 1924'e gelince halifeliğin kaldırılmasının da  günü gelir. Gerçekde halifeliğin anlamı bilinmeden, Atatürk'ün bu konudaki başarısını anlamak pek olanaklı değildir.İşte bu nedenle tarih sayfalarında kısa bir yolculuk yapmak yerinde olacakdır. Hazreti Muhammed sağlığında kurduğu devletin tüm işlerini yürütür. O; hem peygamber, hem de devlet başkanıdır.Ölümü ile Arap Devleti başsız kalır. O'nun koyduğu kurallara göre işleri yürütecek birisi gereklidir.Böylece dört halife İslam Devleti'nin başına geçer.  Bilindiği gibi Muhammed son elçidir. O'nun ölümü ile İslam dininin; Tanrısal yanı kapanmışdır, bir diğer deyişle Tanrı bir başkası aracılığıyla artık insanlara seslenmeyecekdir. Bundan sonra halifeler Muhammed'in yalnızca "yöneticilik" niteliğinde ardılı olurlar. Bu durum 1517'den sonra Osmanlı Devleti'nde  ve özellikle de son yıllarında değişik bir uygulamaya dönüşür. Devletin çöküş yıllarında tüm İslam dünyasının desteğini almak amacıyla bu ünvan araç olarak kullanılır.Ama İslam dünyası destek vermek yerine, Yemen çöllerinde; İngilizler'le, Fransızlar'la birleşerek Mehmetçiklerimiz'i sırtından vurur, hançerler bir İngiliz sarı lirası için... Giderek Osmanlı'da son Osmanlı sultanlarının  hem siyasal, hem de dinsel yetkeyi kişiliklerinde topladıklarına ilişkin görüş iyice yerleşir.Olaylar son sultanın davranışlarıyla halkdan da ne denli uzak kaldığını gösterir. Çünkü son sultan Vahdettin; yedi düvelin saldırılarına karşılık verenlere, yurdunu savunanlara karşı çıkar,din adamlarından aldığı fetva ile Anadolu'da bağımsızlığımız için savaşanları,Osmanlı Devleti'ne başkaldıranlar olarak gösterir.Onları suçlar.  Bu sırada yabancı devletlerin baskısıyla son Halife Abdülmecid Efendi'nin siyasal yetkisini geri getirmeyi düşünür. Devletin başında halifeliğin bulunması gerektiği savunulur. 15 Şubat 1924 günü Mustafa Kemal Paşa İzmir'de bu konuyu komutan ve arkadaşlarıyla görüşür. Halifenin çevresinde yapılan çalışmalar ülkeyi yeni bunalımlara sürükler.Konu kısa zamanda Meclis'e gelir ve yapılan açıklamada halifeliğin kaldırılması görüşmeleri başlar. Aynı günlerde halife; ödeneklerini az bulur, üstelik de daha geniş yetkiler ister. Osmanlı ailesinin Türkiye sınırları içinde oturup, oturmaması tartışmaları da başlar. Sonuçda halifelikle birlikte tüm Osmanlı ailesinin Türkiye sınırları dışına çıkarılması; 431 Sayılı Yasa ile onaylanır. Halifeliğin kaldırılmasının içerde ve dışarda olmak üzere iki ayrı anlamı vardır. İçerde; ülke CUMHURİYET olarak yerini alır ve iki merkezli bir yönetimden kurtulur. Bununla birlikte halifeliğin kaldırılmasıyla eski kurumlar da kalkar.Böylece vicdan özgürlüğü çerçevesinde dine yeni bir yapı kazandırılır. Dışarıdaysa; Türkiye artık İslam dünyasının merkezi olmakdan çıkar.Böylece Türkiye'de ilk kez başlatılan bu değişikler tüm İslam dünyasına ışık tutar, çağdaş uygarlık düzeyini yakalama girişimleri başlar. Bu arada bir ayraç(yabancı dilden gelen parantez'in Türkçesi'dir) açalım ve bir düşünelim...Acaba İslam Coğrafyası'nda  her hangi bir sorun olunca, hemen soruna "müdahil olmaya kalkışma" girişimleriyle, halifelik kurumunu hortlatmak ve yalnızca Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ne değil, çok daha geniş topraklara egemen olmağa yönelik hırs ve isteği olabilir mi egemenlerimizin içinde, en derinlerinde ya da bilinç altlarında ve belki de üstlerinde, akıllarında?...Kim bilir?...Belki de... Saltanat ve halifeliğin kaldırılmasından sonra, mahkemelerin de  laik hukuka bağlanması kesinleşir., Bilindiği gibi Osmanlı Devleti'nde iki türlü mahkeme vardı.Adli Mahkemeler ve Şer'iye Mahkemeleri...Bugünün medeni hukuku ile ilgili işleri Şer'iye Mahkemeleri görüyordu.Her iki mahkeme arasında da uyuşmazlıklar sürüyordu.Böylece Cumhuriyet Dönemi'nde bu karışıklığa son verilmiş ve Din İşleri Bakanlığı kaldırlırken, Şer'iye Mahkemeleri de uygulamadan çekilmişdir. Böylece 3 Mart 1924'de halifeliğin kaldırılmasıyla Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin LAİKLİK niteliğini sağlam temellere oturtan ilk adım atılmış olur. Bilindiği gibi LAİK; Latince kökenli Fransızca bir sözdür.Anlamı; ruhani olmayan düşünce, kuram, düzen, ilke demekdir. Kurtuluş Savaşı'nın ardından bağımsızlığını kazanan Türkiye; daha sonra uygar bir devlet olarak yaşamak yolunda LAİK DEVLET durumuna gelmişdir. LAİKLİK; genel anlamıyla din ve dünya yetkesinin(otoritesinin) birbirinden ayrılmasını, din işlerinin kişisel ve özel sayılarak, kişinin vicdanına bırakılmasını tanımlar.Gerçek bir LAİK'de; din düşmanlığı değil, dine tarafsız bir bakış, tutum ve davranışı vardır. LAİK; insanların Tanrı'ya ulaşmak için seçtikleri yolları tartışmaz, tersine bütün dinlere, inanç anlayışlarına saygı duyar.Çünkü gerçek LAİK bilir ki TANRI ile KUL'un arasına girilmez. Yine bilindiği gibi DEVLET ve DİN arasında görev ve amaç ayrılığı vardır. DEVLET; siyasal topluluğu ilkelere göre yaşatmak için yaratılmış bir araçdır. Burada ana kural; toplumun dünya yaşamını yaşamasıdır. DİN ise; kişinin ruhsal gereksinimlerine hizmet eder. Devletin resmen bir dini olmaması, devletin din tanımaması anlamına gelmez. LAİK DEVLET'in bu tutumu; çeşitli dinler arasında herkesin inancına saygı göstererek ayrım yapmamasıdır. Laik devlet düzeninde; bütün dinler KAMU DÜZENİNE AYKIRI DÜŞMEDİKÇE TANINIR.Laik devletde dinsel makamlar ayrılmışdır. Türkiye'de devletin laikliği siyasal alanda gerçekleşmesine karşın, yönetim bakımından din devlete bağlı tutulmuş ve bir kamu hizmeti olarak örgütlendirilmişdir. 3 Mart 1924 gün ve 429 Sayılı Yasa'nın 1. maddesiyle İslam didinin inanç ve ibadetle ilgili tüm işlerinin ve dini kurumların yönetimi için DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI  kurulmuşdur. Başkanlığın görevi; İslam dininin inanç ve ahlak kurallarıyla ilgili işlerini yürütmek, din konusunda toplumu bilgilendirmek, ibadet yerlerini yönetmekdir. Kuşkusuz bu görevleri arasında; Şer'iat yayılmacılığı yapanlara göz yummak, cemaat ve tarikatlara kol, kanat germek yokdur. Atatürkün 29 Ekim 1923'de kuruluşunu tüm dünya ülkelerine duyurduğu TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİ'nde...Diyanet İşleri Başkanlığı'nın devletden ayrılmasının sakıncalı olacağı gerekçesiyle, bu kurum Başbakanlık makamına bağlanmışdır (her ne kadar Cumhurbaşkanlığı düzeninde bugün "başbakanlık" gibi bir kurum  olmasa da)...Bu bağlılığın gerekçelerinden  biri olarak; halkın arasında huzursuzluk yaratılabileceği, bu eylemin bütünüyle dinsizlik olarak değerlendirilebileceği varsayılmışdır. Bununla birlikte özel din eğitimi altında yanlış bilgiler öğretilebileceği de düşünülmüşdür. Bu nedenle halkın inanma isteğini sağlayacak kurumlar devletçe en iyi koşullarda örgütlenirse, denetlenirse;boş inançlar oluşmadan İslamiyet'in gerçek değeri ortaya çıkar denmişdir. Tersine durumlarda Ulu Önderimiz'e küfredenlerin de, canlarımızı Sivas'da diri,diri yakanların da, Kahramanmaraş'da katledenlerin de , oruçsuz diye üniversitelerde öğrencilerimizi dövenlerin, öldürenlerin de, Laik Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ni yıkana kadar, cihadda olduklarını duyuranların da sayısı çığ gibi büyüyecekdir. Dolayısıyla Diyanet Başkanlığı'nın kamu tüzel kişiliği olup, Devlet'e bağlı olması gereklidir,güvencedir. Bu bağlamda Ulu Önderimiz Kemal ATATÜRK'ün LAİKLİK anlayışına gelirsek... Atatürk'ün CUMHURİYETÇİLİK ilkesini anlamlı biçimde ortaya koyan  ilkelerden birincisidir LAKİLİK...Türkiye'de din konusu tarihden gelen yönleriyle ağırlıklı olduğundan din ve devlet işlerinin birbirinden ayrı olması, ayrı bir ilke ile belirlenip izlenmesine yol açmışdır. Atatürk'ün düşüncesinde LAİKLİK geniş bir konumdadır. O'nun bazı sözlerinde doğrudan, doğruya konu olarak ele alınmış, bazen de düşüncelerini açıklarken dolaylı olarak değinilmişdir LAİKLİK konusuna... Ulu Önderimiz'in LAİKLİK konusundaki düşüncelerini şöyle özetleyebiliriz: "Din insan için gereklidir.Dinimizin temeli sağlamdır.Ancak uzun yıllar yanlış yorumlanmışdır. Dİn;vicdan sorunudur.Herkes vicdanının emrine uymakda özgürdür. Biz dinimize büyük saygı duyarız.Yalnızca devlet işlerinden ayırmağa çalışırız." Atatürk'e göre İslamiyet; akla en uygun dindir. Akla uygun olan herşey dinimize de uygundur. Böyle olmasaydı İslamiyet "en iyi" olmazdı. İslam dininde ilerlemeyi engelleyen hiçbir kural yokdur. Her alanda olduğu gibi seçkin ve gerçek din bilginlerini yetiştirecek yüksek kurumlarımız olmalıdır.Hiç kimsenin tekkelerin uyarısına gereksinimi yokdur. İslamiyet geniş yapısı nedeniyle kişilerin tüm davranışlarını, aile içindeki ilişkilerini de gösterir. Ne yazık ki  Osmanlı Devleti'nde tüm yöneticiler bütün kuralları dinde aramak zorunda kaldılar. Zamanla akıl ve bilgiye dayanan düşünce ve tutumlar da yitirildi. TBMM'de 1925 yılında Türkiye'deki tüm tekke ve türbelerin kapatılması kararlaştırıldı. Çünkü İslamiyet ayırıcı değil, birleştirici bir dindir. İşte bu nedenle tarikatlar yasaklandı. Örneğin; Mevlevilik, Bektaşilik gibi güzel sanatlara  hizmet eden, dinde hoşgörüyü belirten tekkeler bile ayrım yapılmaksızın kapatıldı. Tekkelerin bazısında aralıksız namaz kılınıyor, bazısında saatler süren ayinler yapılıyordu.Herkes kendi tarikatını onayladığından, bu durum parçalanmalara yol  açıyordu.  Cumhuriyet döneminde tarikatların kapatılmasıyla, kişiyi Tanrı ile karşı, karşıya getiren Atatürk olmuşdur. Çünkü Hıristiyanlık'da olduğu gibi, İslamiyet'de ruhban sınıfı yokdur. Tanrı ile kulun arasına girilmez anlayışı geçerlidir. Günümüzden 95 yıl önce; 3 Mart 1924'de halifeliğin kaldırılmasıyla, LAİK TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİ'nin temel ilkelerini belirleyen yolu açmışdır Ulu Önderimiz Kemal ATATÜRK... Bugün  O'nun en değerli eseri olan LAİK TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİ'ni yıkmak isteyenler; bizlerin Atamız'ın  halifeliği kaldırışındaki gerekçeleri iyi anlayabildiğimiz, doğru değerlendirebildiğimiz koşullarda, işte o yıkıcılar, o düşmanlar başarısız olacaklardır.Bizleri din ve mezhep kavgalarına sürükleyemeyeceklerdir. O'nu, İlkeleri'ni ve Devrimleri'ni iyi anladığımız, doğru değerlendirdiğimiz sürece de kimseler TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİ'ni yıkamayacakdır.